Nhiều những câu suy ngẫm khác nhau nhưng cùng một vị: Giải thoát (Tự do khỏi phiền não Tham, Sân, Si).
Mỗi câu trích dẫn, tự nó đã nói lên ý nghĩa rồi, không cần phải dẫn giải nhiều thêm, nhưng ý nghĩa mỗi lời chỉ dạy của các bậc Đại Sư đều có những mức độ thâm sâu khó lường. Bạn hãy để bộ ba cuốn kinh sách này trong túi, đọc đi đọc lại nhiều lần, và mỗi lần đọc, quý vị sẽ lại thấy Chân lý thêm rõ ràng hơn, con đường, cách thức giúp bạn Hạnh phúc thêm chi tiết hơn.
1. Không ai và chẳng có gì có thể giải thoát cho bạn. Chỉ có Sự hiểu biết của chính bạn mới giải thoát cho bạn mà thôi.
Thiền sư Ajahn Chah
2. Tham lam đi cùng với ngu dốt là những thứ khiến cho cuộc đời trở nên phức tạp.
Thiền sư U. Jotika
3. Trí tuệ thiên về thiện nhưng không bị dính mắc vào thiện. Nó xa lánh bất thiện, nhưng không chống đối và chối bỏ. Trí tuệ nhận biết sự khác nhau giữa điều thiện, điều lợi ích với những gì vô ích và bất thiện, và thấy rõ những điều vô ích và bất thiện đó là không đáng mong cầu.
Thiền sư U. Tejaniya
4. Tốt hay xấu, vui hay buồn thì hãy nhìn chúng rồi để chúng ra đi thì bạn sẽ không dính mắc. Dầu tham lam hay sân hận có đến đi nữa bạn cũng dùng trí tuệ để nhìn thấy bản chất vô thường của chúng và để chúng tự ra đi. Nếu phản ứng lại chúng, yêu hay ghét chúng thì rắc rối sẽ xảy ra.
Thiền sư Ajahn Chah
5. Phản ứng không những chứng tỏ bạn là người không có trí tuệ mà còn làm cho đau khổ gia tăng.
Thiền sư Ajahn Chah
6. Chúng ta không chống lại phiền não mà hiểu chúng. Khi ta biết chúng, chúng sẽ biến mất.
Thiền sư Ajahn Brahm
7. Hiểu biết chân lý thì sẽ không còn suy nghĩ và trở thành người có trí tuệ. Không hiểu biết thì suy nghĩ sẽ nhiều hơn trí tuệ hoặc chẳng có chút trí tuệ nào. Suy nghĩ nhiều mà không có trí tuệ sẽ đau khổ tận cùng.
Thiền sư Ajahn Chah
8. Nếu hiểu được mối quan hệ nhân quả bạn sẽ biết cách ứng phó với bất kỳ hoàn cảnh nào. Luôn luôn tự hỏi xem mình đã hiểu được nhân duyên nào là cần thiết để đạt được kết quả mong muốn chưa. Rồi sau đó hãy bồi đắp cho các nhân duyên ấy trở nên đầy đủ, viên mãn. Bạn cần hiểu biết đúng đắn như thế.
Thiền sư U. Tejaniya
9. Người trí quán sát người khác, nhưng quán sát với trí tuệ chứ không phải với si mê. Quán sát với trí tuệ có thể học hỏi nhiều… nhưng quán sát với si mê thì chỉ tìm thấy lỗi của người khác mà thôi.
Thiền sư Ajahn Chah
10. Tôi chỉ hy vọng rằng tôi đủ trí tuệ để thấu hiểu đau khổ và cuộc sống.
Thiền sư U. Jotika
11. Người ta sẽ cho bạn những gì bạn nhìn thấy nơi họ.
Thiền sư U. Jotika
12. Tôi không muốn sự đánh giá phán xét của người đời. Tôi muốn sự hiểu biết và cảm thông. Tôi cũng đâu phải là hoàn hảo.
Thiền sư U. Jotika
13. Sau khi đã học được cách sống bình yên và ý nghĩa, thì lúc đó mới nên nghĩ đến việc giúp đỡ người khác. Đừng phung phí thời gian bàn luận sự ngu ngốc của người đời, hãy chánh niệm hơn về những phiền não của chính mình. Xin bạn đừng vội lao vào việc giúp đỡ người khác, việc đầu tiên là bạn hãy tìm được sự bình an trong chính mình đã.
Thiền sư U. Jotika
14. Sự lãnh đạm là kết quả của sự thiếu quan tâm, thiếu tình thương. Trong khi đó Sự bình thản phát sinh từ trí tuệ và tình thương.
Ni sư Khema
15. Bố thí không chỉ có đi mà cũng có lại. Ta càng bố thí vì lòng từ bi, lòng từ bi trong ta càng tăng trưởng. Điều này cũng dễ hiểu thôi nhưng ít ai nghĩ đến. Tuy nhiên bố thí dù dưới hình thức nào cũng giúp ta bớt chấp ngã, và đó là lý do tại sao bố thí được kể đầu tiên trong mười điều thiện mà ta cần vun trồng, bảo vệ.
Ni sư Khema
16. Không có sự trung thực sẽ không thể có sự giao tiếp thực sự. Không có sự giao tiếp thực sự sẽ không thể có mối quan hệ thực sự. Không có quan hệ thực sự sẽ không thể có sự giúp đỡ thực sự (trợ giúp, dạy dỗ...).
Thiền sư U. Jotika
17. Nếu bạn bố thí mà vẫn muốn nhận lại một cái gì đó, tâm bạn sẽ không bao giờ an ổn. Vì thế, niềm vui được hiến dâng, thương yêu, làm điều thiện lành và giúp đỡ người khác vượt lên cao hơn lòng vị kỷ. Tự bản thân nó đã là một phần thưởng.
Thiền sư Ajahn Sumedho
18. Tình yêu thật sự
Tình yêu thật sự là tình yêu không có sự sở hữu, được cho mà không mong đợi sự trả lại. Nó cho ta cảm giác có người đứng cận kề nhưng không dựa vào ta.
Ni sư Khema
19. Niềm vui thực sự không tùy thuộc vào việc chạy theo những lợi dưỡng vật chất hay đạt được những gì chúng ta yêu thích và mong muốn. Niềm hoan hỷ không tùy thuộc vào bất cứ cái gì hết ngoài chính thái độ sẵn sàng khoan dung, tử tế và từ ái của chúng ta.
Thiền sư Ajahn Sumedho
20. Cái đẹp thật sự không ở trong sự Hoàn Hảo mà ở trong sự Chấp Nhận và Mở Lòng ra với những Bất Toàn.
Thiền sư U. Jotika
21. Bình an
Khi bạn muốn có thêm điều gì, bạn không thể vui hưởng điều mình đang có.
Thiền sư Ajahn Brahm
22. Bản chất của cuộc đời là tự nó ổn định và tìm ra sự quân bình.
Sưu tầm
23. Muốn cơ thể mạnh phải bắt cơ thể vận động, nhưng muốn tâm mạnh phải giữ tâm đứng yên.
Thiền sư Ajahn Chah
24. Chúng ta không phải là những nạn nhân tuyệt vọng của dục vọng. Chúng ta có thể cho phép dục vọng tồn tại và bắt đầu buông xả nó. Dục vọng có sức ảnh hưởng mạnh và làm ta mê hoặc chỉ khi chúng ta còn nắm bắt nó, tin vào nó và phản ứng lại nó.
Thiền sư Ajahn Sumedho
25. Chấp nhận những điều không thể tránh được là rất quan trọng đối với sự bình an của tâm hồn. Chúng ta vẫn cứ tiếp tục sống cuộc đời mình với đầy sự chống đối: chống đối cuộc đời và chống đối cái chết; chống đối sự đau đớn và mất mát. Sự chấp nhận thật là khó biết mấy.
Thiền sư U. Jotika
26. Đức Phật nói: “Khi tâm bất an, vị ấy hay biết rằng tâm đang bất an”. Ngài không yêu cầu bạn phải làm nhiều hơn thế. Đức Phật không nói rằng bạn phải cảm thấy tội lỗi vì mình đã tham lam hay nóng giận. Bạn chỉ cần hay biết những gì đang diễn ra. Đừng tự lừa dối chính mình.
Thiền sư U. Jotika
27. Lo lắng chính là một trạng thái tiêu cực của tâm sinh khởi từ việc dính mắc vào sự dễ chịu trần tục. Càng dính mắc nhiều vào sự vật, mối lo lắng đánh mất nó càng lớn. Chính sự dính mắc vào cảm giác dễ chịu và ghét bỏ cảm giác khó chịu làm gia tăng sự lo lắng.
Ni sư Dhammananda
28. Nhiều khi mình muốn bắt cái tâm phải yên lặng, và chính sự cố gắng đó lại làm cho tâm rối loạn thêm. Chúng ta cần tập để buông xả lòng ham muốn dù là ham muốn giác ngộ. Có như vậy chúng ta mới được giải thoát.
Thiền sư Ajahn Chah
29. Nơi nào có hạnh phúc, nơi đó luôn có đau khổ kèm theo. Bạn không thể chỉ muốn cái này mà không muốn cái kia. Chỉ khi nào có hiểu biết thực sự thì khi đó sẽ có hạnh phúc đích thực. Không phải là thứ hạnh phúc mà mọi người lặn ngụp, đắm chìm trong đó, mà là thứ hạnh phúc sinh khởi bởi vì bạn luôn bình an, tự tại với mọi sự như chúng đang là.
Thiền sư Ajahn Chah
30. Chẳng có nơi nào bên ngoài làm bạn khó chịu, nơi khó chịu nằm bên trong bạn.
Thiền sư Ajahn Chah
31. Chúng ta không bao giờ có thể đạt được tự do thực sự của tâm chỉ bằng cách tạo ra các điều kiện bên ngoài tốt hơn.
Thiền sư U. Jotika
32. Con người phải từ bỏ thói xấu cứ muốn phải thuận theo quan điểm của nhiều người.
Thiền sư U. Jotika
33. Quyền uy và sự tự do
Chúng ta có sống với những giá trị mình coi trọng nhất hay chỉ sống vì những gì mà người khác coi trọng nhất? Không ai có quyền hành gì đối với bạn cả, trừ phi bạn cho họ cái quyền ấy.
Thiền sư U. Jotika
34. Tự do làm bất cứ điều gì
Được sống tự do làm bất cứ điều gì mình muốn có thể mang lại cho chúng ta những khoảnh khắc dễ chịu. Nhưng đến một lúc nào đó, chúng ta sẽ cảm thấy thật buồn chán vì không thể thật sự liên hệ, gắn liền, chia sẻ hay phục vụ bất cứ ai khác ngoài chính mình.
Sưu tầm
35. Mong muốn và buông bỏ
Mỗi khi tôi cố gắng có được cái gì đó, tôi nghĩ nó sẽ làm cho cuộc sống của mình thêm ý nghĩa. Nhưng khi có được những gì mình muốn, tôi lại thấy nó thật là phù phiếm, chỉ là một viên đá lót đường, một thứ nữa để buông bỏ mà thôi. Mỗi lần buông bỏ là một lần tỉnh ngộ, cho đến khi chẳng còn gì để buông bỏ nữa.
Thiền sư U. Jotika
36. Luôn luôn có một cái gì đó không ổn trong mọi hoàn cảnh. Con người ta luôn đổ lỗi cho nhau. “Tôi buồn tôi khổ, đó là lỗi của kẻ khác”. Thật lạ, tại sao chúng ta không nhìn thấy lỗi của chính mình cơ chứ?
Thiền sư U. Jotika
37. Cả nam lẫn nữ, trong con người mỗi chúng ta ai cũng có ước mơ thầm kín nhằm chia sẻ đời mình cho người khác. Tất cả chúng ta đều có ước mong hy sinh hay hiến dâng bản thân mình cho người khác hay sống cho một lý tưởng, một sự nghiệp nào đó, hay cho một cái gì đó nằm ngoài và vượt lên trên cá nhân mình.
Sưu tầm
38. Sự cô đơn không phải là bởi vì không có ai ở bên cạnh mình, mà là không thể nói ra được những điều mà mình cho là quan trọng đối với chính mình, hay là phải cố giữ trong lòng không nói ra những điều mà người khác không thể chấp nhận được.
Thiền sư U. Jotika
39. Tự do là nhận ra rằng bạn không thể chủ động đời sống.
Thiền sư U. Jotika
40. Nếu còn mang tất cả phiền não theo mình, dù đến nơi nào bạn vẫn không bao giờ Hạnh phúc.
Thiền sư U. Jotika
41. Thay đổi
Sự học hỏi luôn luôn đau đớn, và nhận rõ đâu là cái đúng cũng đau đớn không kém, nhưng chỉ như thế chúng ta mới thực sự trưởng thành.
Thiền sư U. Jotika
42. Sự thay đổi đã ở ngay đó trong sự biết mình và chấp nhận mình.
Sưu tầm
43. Lúc bạn không còn cả tin vào những gì mình suy nghĩ, đó là lúc bạn bước ra khỏi suy tưởng và thấy rõ rằng: Bạn không phải là những suy tư không chủ đích, hoặc những lo sợ liên miên ở trong bạn.
Trích: Sức mạnh của sự tĩnh lặng
44. Giờ đây tôi hiểu bản thân mình thật sâu sắc. Tất cả mọi cử động, sự bực tức, mọi cảm xúc, tâm ngã mạn, sự buồn chán đều được cảm nhận một cách trọn vẹn. Tôi cảm thấy hoàn toàn rộng mở đối với chính mình. Bấy giờ tôi tận hưởng một cảm giác thật thanh thản, nhẹ nhàng mà trước đây chưa từng có.
Thiền sư U. Jotika
45. Khó khăn được giải quyết theo hai cách: Thay đổi nó, hoặc đối diện với nó. Nếu chúng ta có thể làm gì đó, tại sao phải lo lắng và mất tinh thần, chỉ cần thay đổi nó mà thôi. Còn nếu không thể làm gì được, tại sao lại lo lắng và mất tinh thần (vì đằng nào nó cũng xảy ra). Hãy cố gắng củng cố tâm vững mạnh để đương đầu với khó khăn.
Shantideva
46. Bất cứ cái gì mà chúng ta hy vọng và mong đợi, nếu chúng ta bám víu vào chúng, sẽ đưa chúng ta đến chỗ thất vọng và sầu não. Lý do chính là những gì mà chúng ta bám víu và dính mắc đều sinh rồi diệt.
Thiền sư Ajahn Sumedho
47. Dấu mốc của sự trưởng thành là cuộc sống của anh ta được sắp xếp hài hòa với mục đích tự lựa chọn của mình, anh ta biết mình muốn gì.
Thiền sư U. Jotika
48. Hãy hiểu rõ mức độ giới hạn của mình. Bạn chỉ có thể làm được đến thế.
Thiền sư U. Jotika
49. Ta có thể học cách làm chủ được tâm ý của mình, bước ra ngoài vòng xoay bất tận của sự ham muốn và ghét bỏ.
Thiền sư Ajahn Sumedho
50. Bất cứ điều gì bạn Trân quý và Xem trọng thì điều đó sẽ Phát triển và Tăng trưởng.
Thiền sư U. Jotika
51. Khổ đau là đòi hỏi ở cuộc đời những gì nó không thể cho bạn.
Thiền sư U. Jotika
52. Bất cứ sự xáo trộn nào cũng chỉ trong chốc lát. Nhưng nếu như để cho dư âm vọng lại trong tâm nó sẽ còn tiếp tục rất lâu.
Thiền sư Ajahn Brahm
53. Tất cả mọi đau khổ đều do ái dục và nắm giữ. Tâm khát khao ham muốn cướp đoạt của ta niềm vui được thỏa lòng và hạnh phúc.
Trích: Đạo Phật vấn đáp
54. Mọi khổ đau thật ra chỉ là những ảo tưởng của chúng ta. Chúng ta khổ đau vì chúng ta tự đồng hóa mình với những ý tưởng, cảm xúc tiêu cực thường nổi lên ở trong ta.
Trích: Sức Mạnh của Hiện Tại
(“tự đồng hóa”: nhận là Tôi, của Tôi)
55. Thay vì tìm cách sửa đổi hoàn cảnh bên ngoài để thích hợp với mình, Phật giáo dạy nên tự sửa đổi chính mình để sống thích ứng với bên ngoài, điều hòa với thiên nhiên.
Vấn đề phát sanh nơi nào thì ta phải giải quyết ngay tại đó. Hạnh phúc và đau khổ phát sanh và được duy trì trong tâm. Ta phải giải quyết vấn đề hạnh phúc và đau khổ ngay chính trong tâm này.
Piyadassi Thera
56. Niềm vui chỉ là khoảng lặng giữa hai lần khổ đau. Và khổ đau cũng chỉ là khoảng cách giữa hai niềm vui.
Thiền sư Ajahn Brahm
57. Chúng ta sẽ nhận ra rằng trong thế giới của vô thường, khổ đau và vô ngã, ta không thể nắm giữ điều gì, không có gì bền vững mãi, và không có gì có thể đem lại sự thỏa mãn hoàn toàn cho ta.
Không có ai, không của cải, không suy nghĩ, không cảm thọ nào bền chắc để ta có thể nương tựa vào.
Chỉ có ta bảo vệ chính mình bằng sự không tội lỗi và canh chừng tâm.
Trích: Ốc đảo tự thân
58. Vượt qua đau khổ không có nghĩa là giải quyết mà là hiểu và trải nghiệm chúng một cách có ý thức.
Thiền sư U. Jotika
59. Mỗi lúc bạn bị tổn thương thường lại là lúc, từ những vết thương đó, những tư tưởng và những cơ hội mới sẽ đến.
Rollio May
60. Cái gì không giết chết được tôi sẽ chỉ càng làm cho tôi thêm mạnh mẽ.
Nietzsche
Lời Phật Thích Ca chỉ dạy như đem ánh sáng vào bóng tối, lật lên những gì bị úp xuống. Mời bạn dành ít phút mỗi ngày, đọc và suy ngẫm những câu nhắc nhở trong cuốn sách nhỏ này, để học hỏi lối sống từ bi, trí tuệ của Đạo Phật Nguyên Thủy.
Biên soạn: Sư cô Hương Thiền